Alvarlı Muhammed Lutfî’nin ‚Hülâsatü’l-Hakâyık‛ Adlı Eserinde Nefis Algıs

Tasavvufta nefis, mâsivâya (Allah’tan başka şeylere) meyletmesi ve şeytanla işbirliği yapması gibi hususiyetlerinden dolayı, kulun Allah’a ulaşmasında önemli bir engel olarak görülmüştür. Dolayısıyla kulun gerçek anlamda kurtuluşa ermesi ancak, nefsinin bütün kötü huylarından arınmasıyla mümkündür. Nefsi bu yönüyle değerlendiren şair ve mutasavvıflardan birisi de Alvarlı Muhammed Lutfî (1868- 1956)’dir. O, ‚Hülâsatü’l-Hakâyık‛ adlı manzum eserinde, çağındaki insanların nefislerine esir olarak yaşamasından dolayı hissettiği ızdırabı ve bu esaretin çözüm yollarını edebî bir tarzda dile getirmektedir.
Bu makalede onun, söz konusu eseri esas alınarak, nefsin hevâlarının neler olduğu ve ne tür vasıtalarla insanı kötülüğe sürüklediği hususundaki görüşleri irdelenmiştir. Ayrıca bu edebî eserdeki, nefsin hevâsına uyanların düştüğü sıkıntılar ve nefsini kontrol eden insanların bahtiyarlıklarına dair konular tasavvufî açıdan değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alvarlı Muhammed Lutfî, Hülâsatü’l-Hakâyık, Nefis, Hevâ