| Bir sûfi olarak Mehmet Ãemsettin Ulusoy'un þehir algýsý |
|
|
|
| Yazar |
: Betül Tarakçý |
| Türü |
:
Doktora Tezi |
|
Baskı Yeri/Yılı |
: Bursa / 2022 |
|
Danışman |
: Prof. Dr. Salih Çift |
|
Üniversite Enstitü |
: Bursa Uludað Ãœniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Temel Ãslam Bilimleri Ana Bilim Dalý / Tasavvuf Bilim Dalý |
|
Sayfa |
: 212 |
|
Görüntülenme |
: 10651 |
|
İndirilme Sayısı |
: 0 |
| |
Bu eserin tam metni dosya olarak bulunmamaktadır
|
Özet
Bu çalýþma Bursa Niyazî-i Mýsrî Dergâhý son þeyhi Ãemsettin Efendi'nin içinden süzüldüðü medeniyetin bir özeti olan þehri kendine özgü bir yolla nasýl idrak ettiðini gösterme çabasýyla gerçekleþtirilmiþtir. Ãeyh Efendi'nin verdiði somut bilgilerin ve fikirlerinin bugünkü þehir çalýþmalarý þablonlarýndan biri çerçevesinde kullanýlabilirliðinin sýnanmasý yoluna gidilmiþ akabinde eserleri tematik ve kronolojik olarak insan-mekân-kültür çerçevesinde yeniden kurgulanmýþtýr. Bunun için eklektik bir metodoloji ile þehre ait unsurlarla bir sûfî duyarlýlýðý tarihsel bir konumlandýrma ýþýðýnda birleştirilmiþ ve disiplinler arasý bir yönelimle incelenmiþtir. Ãeyh Efendi'nin kendi dergâhýndan yola çýkarak geniþlettiði insan aðýný nasýl kurduðu, þehri fiziksel olarak nasýl tarif etttiði, mekâna dâir hangi duyarlýlýklarý taþýdýðý, yüzyýllardýr süregelen þehir ve tekke kültürünün silikleþmiþ izlerini devletin çöküþ arifesindeki fikri sancýlarýn yansýmasý olan risalelerinden umdeler katarak özgün bir insicamla 'þehir tarihi' baþlýðý altýnda nasýl sentezlediði tespit edilmiþtir. Ãeyh Efendi'nin eserleriyle somutlaþtýracak olursak bu çalýþma Gülzâr-ý Mýsrî'de pîrinin menakýbýnýn daha iyi anlaþýlmak istenmesine binâen ihvanýn ben-idrakinin yeniden inþasýnda, Bursa vefeyatnâmelerinin devamý olan Yâdigâr-ý Ãemsî ve Bahâr-ý Ãemsî'de þehirdeki insan unsurunun yeniden sýnýflandýrýlmasýnda, Medâr-Devvâr-Karâr ve Hâkisâr-ý Ãemsî'de þehir mekânýnýn tanziminde, risaleleri ve Âyine-i Diyâr-ý Ãemsî bünyesinde ise zaman þuurunun yeniden kurgulanýp varlýk, bilgi ve deðerlerin ona göre tanýmlanmasýnda Ãemsettin Efendi'nin izini sürmüþ ve bir sûfînin þehre niçin, nasýl baktýðýný, bu bakýþýn diðer bakýþlardan farkýný ortaya koymaya çalýþmýþtýr.
Anahtar Kelimeler
Abstract
The last sheikh of the Mýsri dervish lodge of Bursa, Ãemsettin Ulusoy (d.1936) directed his inspiration towards a unique proposition by composing an urban history, instead of mourning over a tradition whose institutions were demolished.Ãemsettin Efendi, establishing a safe place with his works' depicted a transformation of a collective mindset from the lodges to the culture of the city and its daily life, reading the necessities of the era precisely and turning it into a form.This research, based on his Ayine-i Diyâr-ý Ãemsi which summarises his works about the city of Bursa, explains how he set the city as the ground for his ideas of progress, and how the city gained a new face in the context of interaction with its religious, social and political surroundings and its conservation and modernisation. In other words, this work aims to show how Ãemsettin Efendi encompassed the city, not only with his devotion to the lodge but also with his understanding of existence. He summarised, in his own particular way, the city which is a manifestation of the civilisation it emanated from.
|
