| Sempozyum: Osmanlý’da Ãlm-i Tasavvuf: Âlimler, Eserler ve Meseleler |
 Osmanlý’da Ãlm-i Tasavvuf: Âlimler, Eserler ve Meseleler
Ãslâm kültür ve medeniyetine dair akademik çalýþmalara hakim olan yerleþik anlayýþ, Ãslâm düþüncesinin ortaçaðlardan itibaren üretkenliðini yitirdiði varsayýmýna dayanmaktadýr. Bu bakýþ açýsýnýn bir neticesi olarak, ortaçaðlardan modern dönemlere kadar süren Osmanlý devrinin Ãslâmî ilimler alanýnda en iyimser ifade ile duraðan bir periyot olduðu kabulü yaygýnlaþmýþtý. Ancak son yýllarda yapýlan revizyonist/eleþtirel çalýþmalar bu kabulleri sorgulamaya baþlamýþtýr. Osmanlý dönemi Ãslâm bilgi ve kültür birikimi üretkenlik ve duraðanlýk gibi indirgemeci kavramsallaþtýrmalarýn ötesinde bu geleneði kendi baðlamýndan anlamaya dönük çalýþmalara ihtiyaç duyulmaktadýr. ÃSAR, bu yaklaþýmýn bir uzantýsý olmak üzere Osmanlý ilim geleneðini çok katmanlý bir anlayýþla ele alarak onun hem Ãslâmî ilimler geleneðinde hem de dünya düþünce tarihi baðlamýnda yerini yeniden tanýmlamayý hedefleyen ilmî toplantýlar serisi tasarlamýþtýr. Serinin ilk iki sempozyumu, kelam ve fýkýh ilimlerine tahsis edilmiþti. Serinin üçüncü toplantýsý Osmanlý dönemi tasavvuf geleneðine odaklanacaktýr.
Tasavvuf, Allah-insan iliþkisini içtenlik ve doðruluk açýsýndan konu edinen, bunu yaparken ahlaký yeni baþtan inþa ettiði gibi metafiziðin meselelerini de yeniden yorumlayan, dolayýsýyla Ãslâmî ilimlerin oluþturduðu yekün içerisinde farklý bakýþ açýlarýna kaynaklýk eden bir faaliyet sahasýdýr. Tarikatlarýn yaygýnlaþmasýyla birlikte sosyal yapýnýn ayrýlmaz unsuru haline gelen tasavvuf, kendisine yönelen toplum kesimlerinin çok yönlü beklentilerini cevaplama refleksi geliþtirmiþ, böylelikle gündelik iliþkilerde olduðu kadar siyasî baðlantýlarda da, dindarlýk biçimlerinde olduðu kadar Ãslâm nazarî mirasýna ait sorunlarda da etkinlik göstermiþtir. Bütün kültürel tezahürlerde iz býrakan tasavvufî tecrübe, Ãslâmî ilimler tarihi açýsýndan çeþitli evreleri göz önünde bulundurulmak suretiyle yeniden okunmaya elveriþli bir araþtýrma alaný olarak karþýmýzda durmaktadýr. Ãslâmî ilimler tarihinin Osmanlý evresi ise teorik ve pratik yönleriyle tasavvufa özgü temel karakteristikleri çok yönlü olarak yansýtan bir tarihsel aralýða denk düþmektedir. Nitekim Osmanlý sûfîleri bir yandan yazdýklarý eserlerle nazarî mirasýn kavramsal daðarcýðýný canlý tutmuþlar, diðer yandan kurumsal kimliklerini tekkelerde bulan bir eðitim alaný oluþturarak tasavvufun insan hakkýndaki perspektifine fiilen örneklik etmiþlerdir. Bugünden bakýldýðýnda gerek kavramsal uzanýmlarý gerekse tarih içerisinde bulduðu uygulama alanlarýyla Osmanlý tasavvuf geleneðinin deðerlendirilmesi, disiplinlerarasý bir çabayý gerektirmektedir. Bu çaba tasavvuf çalýþmalarýna önemli katkýlarda bulunmakla kalmayacak ayný zamanda tasavvufun yaygýn bir etkiye sahip olduðu Osmanlý tarihini inceleyen araþtýrmacýlarýn perspektifine de geniþlik kazandýracaktýr. Bu nedenle Osmanlý’da tasavvuf ilminin dini ve toplumsal boyutlarýnýn kapsayýcý olarak incelenmesi ancak tarih, edebiyat, felsefe gibi farklý disiplinlerin ortak çabasýyla mümkün olacaktýr. Tasavvuf tarihinin Osmanlý evresini konu alan ve mevcut literatüre yeni açýlýmlar kazandýrmayý amaçlayan bu sempozyuma aþaðýda belirtilen örnek baþlýklar çerçevesinde özgün ve nitelikli bildiriler kabul edilecektir:
Osmanlý dönemi tasavvuf tecrübesinin genel olarak tasavvuf tarihi ve düþüncesi içindeki yeri
Osmanlý coðrafyasýnda tasavvufun teori ve pratiðine dönük metin ve ritüel düzeyindeki katkýlar
Ãerhler, haþiyeler, risaleler ve Osmanlý Türkçesine yapýlan klasik metin tercümeleri
Tasavvuf düþüncesi ve kurumlarý etrafýnda cereyan eden temel polemikler: Vahdet-i vücud münakaþalarý, sema-devran tartýþmalarý, ortodoksi-hetorodoksi ikilemi
Sûfî zümreler ile diðer ilmî muhitler arasýndaki iliþkiler
Sûfî çevreler ve yönetici kesim arasýndaki uyum ve gerilim
Tasavvuf ve Osmanlý siyaset geleneði arasýndaki etkileþim
Diðer Ãslâmî ilimlere ait metinlerde (kelam, felsefe, fýkýh vd.) tasavvuf algýsý
Tasavvuf ilminin ve sufilerin Osmanlý toplumsal hayatýndaki yeri
Önemli Tarihler:
Özetlerin Teslimi: 15 Nisan 2017
Kabul Edilen Tebliðlerin Açýklanmasý: 30 Nisan 2017
Tebliðlerin Tam Metninin Gönderilmesi: 15 Ekim 2017
Sempozyum Tarihi: 9-10 Aralýk 2017
Â
Sempozyumu müteakip sunulan tebliðler içinden yalnýzca seçilecek olanlar ayrý bir eser olarak yayýmlanacaktýr.
Ãstanbul’da gerçekleþtirilecek Sempozyum’un dili Türkçe, Ãngilizce ve Arapça’dýr.
Bildiri özetleri en fazla 250 kelime olarak düzenlenmelidir.
Özetler -baþvuranlarýn iletiþim bilgileri ve akademik CV’leri ile birlikte- symposium@isar.org.tr adresine gönderilecektir.
Ãletiþim:
ÃSTANBUL ARAÃTIRMA VE EÃÃTÃM VAKFI
Adres: Selami Ali Mahallesi. Selanikliler Sokak. No:44/1 Üsküdar Ãstanbul, Türkiye
Tel : + 90-216-310 99 20 Fax : + 90Â 216Â 391 26 33
sempozyum@isar.org.tr
sempozyum.isar.org.tr
|
|
