Abdullah Bosnevî'de varlýk-imkân ve yokluk / The being-possibility and non-existance in Abdullah Bosnevi
Mîlâdî 16. yy'ýn sonu ile 17.yy'ýn ilk yarýsýnda yaþamýþ olan Abdullah Bosnevî, vahdet-i vücûd düþüncesinin en önemli ve etkin savunucularýndan biridir. Onun tüm düþüncesini, genelde vahdet-i vücûdun, özelde ise varlýk-birlik-yokluk ve imkân kavramlarýnýn anlam haritalarý oluþturmaktadýr. Bu baðlamda, varlýk-yokluk ve imkân problemini, ontik ve epistemik boyutlarýyla Abdullah Bosnevî özelinde incelediðimiz bu çalýþma, onun bu kavramlara getirdiði açýklamalarý, ürettiði yeni kavramlarý ve yaklaþým biçimini dikkatlere sunmaktadýr. Buna göre Ãbn Arabî'ye kadar olan varlýk tartýþmalarýnýn tarihi seyrinin gözler önüne serilmesi amacýný güden birinci bölümde, varlýk kavramýnýn, düþüncenin tarihi seyri içinde geçirdiði mühim kýrýlma noktalarý üzerinde durulmuþtur. Böylelikle Ãbn Arabî öncesi, varlýk kavramýnýn arkeolojisi yapýlmýþ, arka planýnýn fotoðrafý çekilmiþtir. Ardýndan Bosnevî'nin, varlýk tartýþmalarýnýn, kat'iyyen son noktasý olarak telakki ettiði ve bu açýdan hâtemü'l-evliyâ olarak gördüðü Ãbn Arabî'nin, kendinden önceki düþünürler tarafýndan þekillendirilen varlýk problemine katkýsýnýn neler olduðu sorgulanmýþtýr. Onun düþüncesinin orijinal yanlarý belirtilmeye çalýþýlmýþtýr. Ãkinci bölümde ise Bosnevî'nin, "Varlýk" ve "Bir" kavramlarýna bakýþý, üçüncü bölümde Bosnevî'nin varlýk-imkân ve yokluk kavramlarýnýn çeþitli açýlardan birbirleriyle olan iliþkilerine dair görüþleri tespit ve analiz edilmiþtir. Üçüncü bölümde de yokluk kavramýna getirdiði yeni açýlýmlar tartýþmaya açýlmýþtýr. Anahtar Kelimeler Abdullah Bosnevî, Ãbn Arabî, Varlýk, Yokluk, Ãmkân, Nisbet,
Ãzâfet.
|
|
