Bâ Alevî tarikatý ve temel esaslarý / Bâ 'Alawiyye order and its principles
Bu Çalýþmada hicrî VII. asýrda Yemen'in Terim þehrinde kurulan Bâ Alevî tarikatý, kollarý, þeyhlerinin eser ve tasavvufî görüþleri incelenmiþtir. Tarikatýn kurucusu, el-Fakîhu'l-Mukaddem ve el-Ãœstâzu'l-Âzam lakaplarýyla tanýnan Muhammed b. Ali'dir. Tarikat, Alevî b. Abdullah b. Ahmed b. Ãsa'ya nisbetle Bâ Alevî veya Aleviyye adýný almýþtýr. Temel öðretileri ilim, amel, vera', havf ve ihlâs olan tarikat, kendine has âdâp, usûl ve erkânlarla müstakil bir hüviyet kazanmýþtýr. Ãâzeliyye ve Ãmâm Gazzâlî'nin sünnî Ãslâm metotlarýný mezceden yeni bir anlayýþý ortaya çýkarmýþtýr. Silsilesinin tamamýnýn ehl-i beytten meydana gelmesi kendisini diðer tarikatlardan ayýran baþlýca özelliklerindendir. Yaklaþýk sekiz asýr kadar bir geçmiþe sahip olan tarikat, zaman içerisinde Âlu's-Sakkâf, Ayderûsiyye, Haddâdiyye, Attâsiyye ve Bâ Fakîh gibi kollara ayrýlmýþ, bu kollar içerisinden de pek çok âlim, sûfî, þair ve düþünür yetiþmiþtir. Ãslâmî ilimlere dair özellikle de tasavvuf alanýnda kaleme aldýklarý eserler, Ãslâm düþünce literatürüne büyük katký saðlamýþtýr. Bâ Alevî tarikatý þeyhleri, itikâdî açýdan Eþ'arî, fýkhî yönden de Ãâfiî mezhebine mensupturlar. Sünnî din anlayýþýna sahip olan tarikat þeyhleri Ãslâm'ýn yayýlmasý için büyük uðraþlar vermiþlerdir. Hindistan, Endonezya, Singapur, Malezya ve Doðu Afrika baþta olmak üzere dünyanýn farklý bölgelerinde etkili olmayý baþararak pek çok kiþinin Ãslâm dini ile tanýþmasýna vesile olduklarý gibi tarikatýn o bölgelerde de yayýlmasýný saðlamýþlardýr. Pâyitaht'a ilmî seyahatler düzenleyerek Osmanlý Devleti ile de etkileþim içerisinde olan Bâ Alevîler günümüzde az da olsa bu etkileþimi devam ettirmektedirler. Bâ Alevîler, kurduklarý medrese, zâviye ve ribâtlarla günümüzde Yemen, Suudi Arabistan, Doðu Afrika, Doðu Asya ve Hint alt kýtasý ülkeleri baþta olmak üzere dünyanýn pek çok yerinde varlýðýný devam ettirmektedirler. Anahtar Kelimeler Tasavvuf, Bâ Alevî, Aleviyye Tarikatý, Yemen, Terim, Hadramevt, Ayderûsiyye, Haddâdiyye, Attâsiyye.
|
|
