“Düm-Tekâ€Simgesi, Raks ve Düm-Tek’li Bir Gazel
Düm-Tek, varlýk âleminde gözlemlediðimiz pek çok ikili yapýlarý yansýtan önemli bir simgedir. Çünkü varlýk âlemi, esasýnda zýtlarýn üzerine bina edilmiþ gözükmektedir. Her þey ve olayýn ince bir zarýn iki yüzü olmasý gibi, bir tarafýndan bakýldýðýnda diðerinin de görülebildiði zýt yönü bulunmaktadýr. Dolayýsýyla biz eþyayý da ancak zýddý var olduðu için kavrayýp bilmekteyiz. Allah’ýn dýþýnda gerçek bir varlýðý kabul etmeyen tasavvuf ehli, var gibi gördüðümüz bu âlemin Allah’ýn tecellisine baðlý olarak her an yeniden yaratýldýðýný söylemiþlerdir. Allah’ýn ilminde gizli olan varlýðýn latif arketiplerine Allah, “ol†diyerek, onlarý Bâsýt sýfatýyla varlýk âlemine çýkarýr; daha sonra Kâbýz sýfatýna baðlý olarak, onlarý tekrar asýllarýna döndürür. Bu anlayýþ Divân þairlerinin de ilgisini çekmiþ, þiirlerinde buna göndermeler yapmýþlardýr. Münif’in kafiye ve redif düzenini düm-tek ritmi üzerine oturttuðu gazeli, Divân þiirinin klasik sevgili ve onun özellikleri anlayýþý üzerine kurgulanmýþ gözükmektedir; ancak bunu bir oyun gibi sunan þairin varlýktaki bu döngüyü de iþin içine dahil ettiði anlaþýlmaktadýr. Zaten Divân þiirinin bir özelliði de çok katmanlý anlamlar üzerine söylenmiþ olmasýdýr. Anahtar Kelimeler düm-tek, simge, kudüm, ritim, raks, zýtlýk, düm-tek’li gazel
|
|
