Abdulmecîd-i Sivâsî, Hayatý, Eserleri ve Tasavvufî Görüþleri
Bu çalýþmada, XVII. yüzyýl Osmanlý toplumunda önemli bir tasavvufi kiþiliðe sahip olan Abdülmecîd-i Sivâsî’nin hayatý, eserleri, düþünceleri, faaliyetleri ve dönem üzerindeki etkileri araþtýrýlmýþtýr.
Abdülmecîd-i Sivâsî 1563’te Zile’de dünyaya gelmiþtir. Horasan kökenli bir aileye mensuptur. Babasý devrin önemli âlim ve sûfîlerinden Muharrem Efendi’dir. Otuz yýl kadar medrese tahsîlini sürdürdükten sonra tasavvufa intisap etmiþ, Halvetiyye tarîkatýnýn Ãemsiyye kolu müessisi amcasý Ãemseddîn-i Sivâsî rehberliðinde kýsa zamânda þeyhlik makāmýna yükselmiþtir. Ãemseddîn-i Sivâsî’nin 1597'de vefatýndan sonra Sivas’taki Ãemsiyye Dergâhý‘nda post-niþîn olmuþtur. Zâhirî ve bâtýnî ilimlerdeki þöhreti sebebiyle III. Mehmed tarafýndan Ãstanbul’a dâvet edilmiþtir.
Ãstanbul’da Mehmet Aða ve Ãeyh Yavsî Tekkesi’nde tarikat faaliyetlerini sürdürmüþtür. Bu arada Ayasofya, Fâtih, Sultan Selim, Süleymâniye gibi merkez câmilerde vâiz olarak görevlendirilmiþtir. Sultan Ahmed Câmii inþa edildikten sonra ölünceye kadar burada görev yapmýþtýr.
Devrin idarecileriyle, özellikle pâdiþahlarla iyi münâsebetler içinde olmuþ, zaman zaman toplumdaki bozulmalara dikkat çekmiþ, bunun düzeltilmesi husûsundaki fikirlerini devlet adamlarýna gerek yazýlý gerekse sözlü olarak iletmiþtir.
Tarîkat erbâbýna aðýr eleþtirilerde bulunan Kadý-zâdeliler’e karþý tasavvuf ve tarîkatleri savunmuþtur. Bundan dolayý mutasavvýflarýn savunduðu fikirler Sivâsî ile; karþý görüþler de Kadý-zâde ile özdeþleþmiþ ve taraflar arasýndaki tartýþmalar, Kadýzâdelîler-Sivâsîler mücâdelesi olarak târihe geçmiþtir.
Abdülmecîd-i Sivâsî bu dönemde bir taraftan tarîkatlara karþý yürütülen menfi propagandalarla mücâdele ederken, diðer taraftan, faaliyetlerini gizlice sürdüren Melâmîler ve özellikle Ãdris-i Muhtefî’nin þerî‘ate muhâlif gözüken görüþ ve davranýþlarýna karþý çýkmýþ, fitneye sebebiyet verecek taþkýn fikirlerin yayýlmasýna mâni olmaya çalýþmýþtýr.
Muhtelif dînî ilimler sahasýnda yirmiden fazla eser kaleme alan Abdülmecîd-i Sivâsî, yazdýðý þiirler ve oluþturduðu Dîvan’ýyla da dikkati çeken bir edebî kiþiliðe sahip olmuþtur.
Pek çok halîfe yetiþtiren Abdülmecîd-i Sivâsî, 1639’da Ãstanbul’da vefât etmiþtir. Anahtar Kelimeler Abdülmecîd-i Sivâsî, Ãeyhî, Halvetiyye tarikatý, branch of Halvetiyye'nin Ãemsiyye kolu, Sivasiyye þubesi, Kadýzâdeliler
|
|
